Fietstreportage | Rond-om Berlijn

Op de fiets door de natuurparken van Brandenburg en Berlijn

De MUURroute

Dallgow ligt aan de noordrand van het natuurgebied Döberitzer heide. Via de dorpskern van Dallgow-Döberitz gaat het over een grindweg naar Falkensee. Hier stuiten we op de ‘Berliner Mauerweg’. Waar eens de beruchte Berlijnse muur stond, loopt nu een fietspad. Langs het pad zijn oude betonnen paaltjes en grensstenen de laatste getuigen van de scheiding van Brandenburg en West-Berlijn. Naambordjes en infopanelen markeren het fietspad langs de vroegere muur. De open bosstrook kenmerkt het voormalige niemandsland in het Spandauer woud. Een vegetatie van vooral eiken, vogelkers, berken en varens valt ons op. Het geasfalteerde muurpad stuit op het Niederneuendorfer. Geen muur meer te zien, wel een strandbad met restaurant. Meerdere routes komen hier samen: de Havelradweg, de Königin-Louise-route, de fietsweg Berlijn-Kopenhagen en onze Berliner Mauerweg. Er volgt een droomtraject door een jong sparrenbos. Halverwege het kustpad staat een eenzame wachttoren, één der laatste getuigen van de muur. We fietsen langs de rivier Havel naar de jachthaven van Henningsdorf. Links van ons het industrieterrein van Bombardier met erop gloednieuwe helrode treinstellen. Op het einde van het meer verlaten we de ‘Berliner Mauerweg’ en volgen de fietsroute Berlijn-Kopenhagen door de Stolper heide. Birkenwerder ligt aan de rand van het immense Natuurpark Barnim. Hier laten we ook de fietsroute Berlijn-Kopenhagen links liggen en fietsen over een zand- en bospad annex bosleerpad door het wondermooie valleitje van het riviertje de Briese. Een woudxylofoon, een wensboom, een zoektocht naar een boomgeest of boomzwam en andere opdrachten laten bezoekers speels de natuur te beleven. Een tracé over asfaltwegjes leidt voorbij aan het Rahmer meer naar het Wandlitzer meer. De dag eindigt aan het privé-strandbad van ons hotel aan het meer.

Relicten uit het oude oosten

Aan de rand van Wandlitz staat een oude verroeste fiets. Aan het stuur bengelt een melkkan. Tegenover staat een verroeste antieke tractor bij het agrarische museum. Een verbloeming van het Oost-Duisland van voor de val van de muur. We fietsen door een majestueus beukenwoud over een machtig geasfalteerd pad. Eenmaal uit het bos volgt de route een tijdje de Europa-fietsroute R1. Het centrum van het stadje Bernau is nog volledig ommuurd. We verlaten de stad via de mooiste stadspoort, het Steintor naar Börnicke. Zoals meerdere dorpen gisteren bestaat de bestrating van de dorpskern uit dikke ongelijke kasseien, zijstraten zijn meestal brede zandwegen. Op een fabrieksterrein staren we naar de oude verkommerende werkmanshuisjes en een vervallen slot. Over kleine geasfalteerde wegen tussen bomenrijen gaat het via Birkholz naar Blumberg. In een maaiveld lopen enkele ooievaars graan te pikken. Een langgerekte zandweg door een immens zonnebloemenveld ons brengt in Krummensee. Aan één kant van de weg ligt een boerderijwinkel, aan de andere kant een champignonbedrijf en gasthof. Achter de kerk loopt een wegje naar het meertje waar we op een bankje genieten van de rust. Alt-Landsberg is zoals de naam laat vermoeden oud. De Compostela route komt hier voorbij lezen we op de infoborden in het vroeggotische kerkje. De Strausberger torenpoort waar nu op het puntdak een ooievaarsnest huist, was vroeger een gevangenistoren. Het aanpalende armenhuis is nu een restaurantje. We nemen plaats in een hoekje van het etablissement dat bestaat uit bankjes gemaakt van de koppen en voeteinden van oude bedden. Op een hoektafeltje staan oude keukenrekwisieten. Vanuit ons hotel in Fredersdorf kan je een safari boeken in een geel, wit of blauw Trabantje. Deze autootjes hebben echter geen airco en met de 30° van vandaag verkiezen we het zwembad. In de hotelhal staat wel een cabrioversie tentoon, maar dit is puur een verzameljuweeltje.

Berlijnse meren

We fietsen in het merengebied ten zuiden van Berlijn met de Kalksee, Flakensee, Dämeritzsee, Kleiner en Großer Müggelsee, Seddinsee, Langer See en Krossin See. Langs de Kalksee moeten we nog even het verkeer trotseren maar dan verandert het decor. Een zandweg loopt op de oever van de Flakensee naar Erkner. Hier treffen we de R1 opnieuw aan die ons een poos zal leiden doorheen oude villawijken aan de Dämeritzsee. Het asfalt van de R1 is subliem, fijnkorrelig en glad. Aan de Großer Müggelsee loopt dit wat bosinwaarts maar onze route kiest het zanderige oeverpad. De oude kern Köperick ligt op de monding van de Müggel en de Spree en bezit een imposante roodbakstenen kerk. Op een schiereilandje in de Spree gaat achter een triomfboog een barokkasteeltje met park schuil. We komen aan enkele oude vissershuisjes voorbij en even later steken we met het veer de Spree over. We stoppen we in een origineel Jugendstil-café en bestel ik Russische Soljanca, een rijkelijk gevulde soep met uien, paprika’s en rundvlees. Een recept van de Russische bezetters overgenomen. Na de Langer See volgt de Seddingsee. Hiervoor moeten we enkele trapjes naar beneden. Bij die ene nog niet bezette rustbank aan het meer nemen we een verfrissende duik in het verfrissende water.

Langs het Oder-Spree-kanaal, bevaren door enkele waterrecreanten, gaat het naar Wernsdorf. Op een fietspad langs een weg bereiken we Königs Wusterhausen, de geboortestad van de Duitse radiozender. De eerste radiozending ging in 1920 vanuit deze stad in de ether. Nu bevindt zich hier een zend- en radiomuseum. We logeren in een Garni-hotel, wat staat voor enkel ontbijt en we genoodzaakt zijn de stad in te trekken voor ons avondeten. We genieten van de hartelijke zuiderse bediening in het Italiaanse restaurant en stadscafé Villa Romana.

Pruisische traditie

We verlaten Königs Wusterhausen met een rondje langs het kasteel van de soldatenkoning Friedrich Wilhelm I. Nu is het slot zowel museum als restaurant, winkel, hotel en bakkerij. Over een met oude bomen ontgroeid jaagpad langs een in onbruik geraakt kanaal bereiken we Mittenwalde. We fietsen door de hoofdstraat en verlaten het via de oude middeleeuwse stadspoort met daarlangs een ronde robuuste ronde munitietoren. We merken dat we een fietsbordje met route ‘4’ volgen, ‘C’ en ‘3’ komen we later ook nog tegen. Na de kleine Kiessee volgt de Rangdorfer See. Het landschap verandert, zandgronden met berken, eiken en sparren maken opnieuw hun opwachting. Het bos- annex zandpad door de Dahlewitzer Heide loopt eerst nog langs het meer en daarna in de buurt van het beekje de Glasowbach naar Blankenfelde-Mahlow. Via een naamloos grindpad bereiken we Diedersdorf, een piepklein dorp met twee noemenswaardige attracties. Een museumschuur met antieke landbouwwerktuigen en het slot Diedersdorf. Naast een restaurant in de oude paardenstal, een winkelstraatje, een kinderspeelkasteel, een bakkerij, een hotel met landelijke kamers maar ook luxueuze suites bezit het domein de grootste ‘biergarten’ van Berlijn-Brandenburg. Hier kan je terecht voor typische regionale en Bayerse gerechten. In Großbeeren heerst nog volop het Pruisengevoel. Op de rotonde staat een 32 meter hoge gedenktoren uit 1913 die de honderdste verjaardag herdenkt van de overwinning van de Pruisen op de legers van Napoleon in de Slag van Großbeeren op 23 augustus 1813. In een veld achter de huizen gedenkt een piramide uit veldstenen deze slag. Ons hotel ‘Traditionshotel Großbeeren 1813’ houdt eveneens de traditie hoog met een privé-museum over de Pruisische tradities. Maar naast al die oudheidkunde vinden we in Großbeeren ook een moderne waterskipiste waar waterskiërs voortgetrokken door een kabelbaan hun kunnen tentoonstellen op een circuit met waterschansen.

30 juni 1990 om 10 uur

De laatste etappe volgt opnieuw de ‘Berliner Mauerweg’. Een bord langs de weg herinnert aan het juiste tijdsstip van de hereniging van beide Duitslanden. Een brede grasstrook kentekent de voormalige zone des doods, het niemandsland. Er volgt een mooi bosrijk traject langs het Teltowkanaal. De Königsweg trekt een lange rechte lijn door het bos tot de wijk Babelsberg aan de Griebnitzsee in Potsdam. Een houten kruis voor vijf overeind gebleven betonelementen van de muur herdenkt de overledenen bij de in de kiem gesmoorde vluchtpogingen naar het westen. De Karl-Marx-Straße, die tot het einde van WO II Kaiserstraße noemde, is sinds 1873 de hoofdstraat van de Villakolonie Neubabelsberg, opgericht in de directe omgeving van het keizerlijke Slot Babelsberg, woonplaats van de kroonprins en latere keizer Wilhelm I. Even verder ligt het kasteel en park Glienicke, de zomerresidentie van de Prinsen van Pruisen. De Glienicker brug op de grens Potsdam en West-Berlin is bekend vanwege de spionnenuitwisseling tussen Amerika en de Sovjet Unie gedurende de koude oorlog. Het arrangement geeft ons de keuze uit vier mogelijke routes. Twee waarbij we via 25 treden omhoog en omlaag moeten om een spoorweg te overbruggen sluiten we uit. Door het slechte weer van vandaag vaart de plezierboot tussen Potsdam en Spandau niet uit. Zodanig rest ons enkel optie vier. We steken de brug niet over maar fietsen op het oeverpad naar Wannsee. Onderweg liggen enkele leuke brasseries en aan de overkant trekt de in Italiaanse stijl opgetrokken Heilandkerk Sarcow de aandacht. We nemen de veerboot naar Kladow en volgen de Havel-Radweg op de oever waarbij we voorbij een resem fleurige bungalowtjes komen. Via enkele lokale fietsroutes en –paden komen we uiteindelijk terug in Dallgow.

Praktisch

Route en bewegwijzering:

Rund-um-Berlin: zoals wij fietsten = 266 km

Etappes:

Dallgow-Wandlitz = 57 km

Wandlitz-Fredersdorf = 47 km

Fredersdorf-Königs Wusterhausen = 55 of 62 km

Königs Wusterhausen-Großbeeren = 37 km

Großbeeren- Dallgow = 45, 53, 60 of 63 km

Logies die deel uitmaken van het arrangement:

Hotel-Pension Sperlingshof: Sperlingshof 28, D-14624 Dallgow, tel. +49 33-22 25 60, sperlingshof@t-online.de, www.pension-sperlingshof.de

SeePark Kurhotel am Wandlitzsee: Kirchstraße 10, D-16348 Wandlitz, tel: +49 33-39 77 50, info@seepark-wandlitz.com, www.seepark-wandlitz.com

Hotel Flora: Florastrasse 15, D-15370 Fredersdorf, tel: +49 33-43 98 30, info@flora-hotel.de, www.flora-hotel.de

Garni Hotel Brandenburg: Eichenallee 10, D-15711 Königs Wusterhausen, tel: +49-33 75 67 60, www.hotel-brandenburg-kw.de

Traditionshotel Großbeeren 1813: Berliner Straße 121, D-14979 Großbeeren, tel: +49 33-70 17 00, info@traditionshotel-grossbeeren.de, www.suedhotel-berlin.de

Kaarten en gidsen: Bikeline gidsen Berlin-Kopenhagen, Berliner Mauer-Radweg, Havel-Radweg, Europa-Radweg R1

Digitaal: www.radeln-in-brandenburg.de

Info:

www.havelland-radler.de/radtour_rund_um_berlin_in_funf_tagesetappen.html

Arrangementen:

Hotel-Pension Sperlingshof: Rund um Berlin = € 406 (6N+OB, bagagetransport, GPS, kaarten, infobrochures); ook andere fiets- en wandelarrangementen. Zie www.havelland-radler.de