Fietsteldorado het Zwarte Woud
Fietsteldorado het Zwarte Woud
Fietstochten rondom Freudenstadt
Rondom Freudenstadt toont het Zwarte Woud al zijn troeven. Op rustige nevenstraten en boswegen door sparren- en dennenbossen, langs rivieren, door knusse historische dorpjes en stadjes kan de recreatieve fietser zijn hart ophalen.
Fietseldorado het Zwarte Woud
Het Noordelijke Zwarte Woud is niet alleen het Mekka voor mountainbikers, ook voor de recreatieve fietsers is gezorgd en nog maar net zijn de eerste oplaadpunten voor e-bikes geïnstalleerd. Liefst vier langeafstandsfietstochten hebben hun vertrek in Freudenstadt. De fietswegen langs de rivieren Murg en Kinzig zoeken hun weg naar de Rijn. De Schwarzwälder Höhenradweg West loopt in tegenstelling tot de valleiroutes op hoogtes tussen 700 en 1000 meter over de oostelijke bergkam van het Zwarte Woud. De naar het motto “Veel Zwarte Woud, weinig stijgingen” in het leven geroepen 280 km lange Schwarzwald Panorama-Radweg tussen Pforzheim en Waldshut-Tiengen. En dan is er nog de Schwarzwald-Radweg die enkele kilometers ten zuiden van Freudenstadt passeert. Zowel de Rijn in het westen als de Neckar in het oosten liggen binnen bereik en zijn in combinatie met een terugreis per trein ideale. De treinen houden halt in alle stations langs beide rivieren zodat de fietswegen erlangs zowel snoep zijn voor de langeafstandsfietsers als de occasionele- en familiefietsers. Het noordelijke Zwarte Woud maakt deel uit van de deelstaat Baden-Wurttemberg waar na 9 uur fietsmeename op alle regionale treinen en S-Banen gratis is.
Het Zwarte Woud is sinds mensenheugenis een wandelregio en in een later tijdperk een eldorado voor mountainbikers. Het recreatieve fietstoerisme is nog in volle ontwikkeling met Freudenstadt als één van de koplopers. Sinds 2011 geeft deze stad een fietsfolder uit met 10 fietstochten verdeeld onder routes voor hybridenfiets geschikt voor MTB en tochten voor MTB geschikt voor hybridenfiets. De betekenis van de omschrijvingen heeft betrekking op het wegdek en het reliëf. In de eerste omschrijving gaat het vooral om een geasfalteerde fietsroute met matige stijgingspercentages, daartegenover staat een continue klimmen en afdalen over boswegen met grintlaag. De MTB-routes bevelen we dan ook enkel aan voor de sportievere fietsrecreanten die niet tegen een steile hellingen opkijken.
GPS-track: www.routeyou.com/route/view/363853/cycle-route-zwarte-woud-tour-de-murg.en
www.routeyou.com/route/view/363854/cycle-route-zwarte-woud-kinzig-radweg.en
www.routeyou.com/route/view/363855/cycle-route-zwarte-woud-3-taler-radweg.en
www.routeyou.com/route/view/363856/cycle-route-zwarte-woud-schwarzwald-radweg.en
Startpunt is het Schwarzwaldhotel Freudenstadt. Over de Schwarzwälder Höhenradweg West bereiken we in rechte lijn na ca. 1 km het station Stadtbahnhof Freudenstadt waar we de bewegwijzeringen van de Tour de Murg en de Kinzigtal-Radweg, uitgangspunten van de hier voorgestelde routes, aantreffen. Wij gebruikten de routes voor hybridenfietsen uit de fietsbrochure als basis en pasten ze aan in functie van betere bewegwijzerde fietspaden en –wegen en terugkeermogelijkheden. Het Schwarzwaldhotel Freudenstadt is het eerste hotel met oplaadpunt en werkt aan een formule in samenwerking met andere locaties om van hotel naar hotel te trekken met e-bikes met mogelijkheid tot uitwisselen van de batterij.
INFO: Schwarzwaldhotel Freudenstadt: Helene-Frey-Weg 2, D-72250 Freudenstadt, tel: +49 7441 939 0, www.schwarzwaldhotel-freudenstadt.de
Tour de Murg (49 tot 67 km)
De ‘Tour de Murg’ is perfect bewegwijzerd en een gemakkelijk te volgen route. Omdat we al vanaf Freudenstadt de vallei opzoeken is het meteen ook de lichtste route uit ons programma. De eigenlijke route gaat richting markt en dan rechts over de Bundesstraße richting Christophsdal, gelegen aan het beekje Forbach, een zijriviertje van de Murg. Maar je kan ook het verkeer in de stad mijden door vanaf het station rechtstreeks naar het riviertje te dalen. Het majestueuze marktplein, het grootste van Duitsland, doen we op één van onze volgende tochten aan. Met de rivier mee rijden is vooral bergaf fietsen, maar betekent niet dat er af en toe moet geklommen worden. Dit om vallei-engtes te overbruggen en om drukke wegen te vermijden. Een vijver met vissershut, erachter de bezoekerssteengroeve Sofia en even verder een smidse met oude werktuigen behoren tot het gehuchtje Friedrichstal. De merkwaardige roodgeverfde Michaelskerk met veelhoektoren en mooie bronzen kloktorentje met bovenop een pompoenachtige bol en windhaan verdient aandacht. Na het station van Baiersbronn fietsen we door een parkje met kinderspeeltuigen waarna we op de eigenlijke Murg treffen. Hier wijst een fietswegwijzer rechtdoor naar Rastatt en naar links richting Schwarzwaldhochstraße, de richting van een volgende rit. Hier komen ook beide varianten van de Tour de Murg samen; die vanuit Freudenstadt en die vanaf de bron. Op nevenstraatjes en landbouwwegjes gaat het links van de rivier via Klosterreichenbach naar de monumentale houten brug in Röt. Vanaf nu verandert het uizicht van de route. De vallei versmalt en na een tunneltje schiet het fietspad onverwacht steil een bosje omhoog om dan kronkelend langs enkele loodrechte rotspartijen Huzenbach te bereiken. We steken de spoorweg en de rivier over en winnen terug hoogte waar we een prachtig fietspad met uitgehouwen tunneltjes, een bron met picknickbanken en rotsblokken in een prachtige natuur aantreffen. In een chicane schieten we naar beneden. Een volgende klim brengt ons bij een boerderijtje. In de weiden lopen geiten en ezeltjes. Een plaatselijke specialiteit is geitenworst die particulieren te koop aanbieden zoals in Schönmünzach en Raumünzach. Forbach is de eerste grotere stad op onze tocht. Een laatste langere klim brengt ons weer op hoogte om de kloofachtige vallei te overbruggen. We wisselen nog eens van rivieroever en fietsen langs rotswanden en na enkele gehuchtjes ligt boven op de mijn wijnstokken beplante valleihelling het machtige kasteel Eberstein. Even later staan we bij het station van Gernsbach waar we de trein terugnemen naar Freudenstadt. Wie wil kan de tocht verlengen naar Rastatt. Vanaf Gernsbach verbreedt de vallei, vlakt uit en industrialiseert langzamerhand. Via Gaggenau en Kippenheim vindt de Tour de Murg zijn einde in Rastatt.
Kinzigtal-Radweg (57 tot 85 km)
Voor deze tocht kan je zowel aan het hoofdstation als aan het station ‘Stadt’ starten. De trein terug stopt in het hoofdstation waar je kan overstappen naar ‘Stadt’, ofwel volg je vanaf het hoofdstation de markering Kinzigradweg en fiets je over het marktplein terug naar het Station ‘Stadt’ en het Schwardwaldhotel (3,7 km). De haast vierkantige Markt in Freudenstadt is met 219 x 216 m het grootste marktplein van Duitsland. Enkele straten doorkruizen de markt delen deze in drie pleinen: Postplatz, Oberer en Unterer Marktplatz. De gebouwen rondom de markt zijn voorzien van arcaden waaronder vele winkels en horeca schuilgaan. De Oberer Markt is de plaats waar alle markten plaatsvinden en op de Unterer Markt spuit een waterpartij van 45 x 18 m met 50 fonteinen verschillende patronen. De Kinzig ontspringt achter de waterscheiding en dat betekent eerst de Kiensberg hoog naar de Friedrichtoren vanwaar een heerlijke terugblik hebben op Freudenstadt. Bij het weerstation lezen we de weersvoorspelling af en rijden dan het bos in. Op een kruising is de bewegwijzering misplaatst waardoor het lijkt rechtdoor te gaan, maar hier moeten we de grindweg naar links nemen. Een mooie kronkelende dalende bosweg doorheen een diep sparrenbos brengt ons naar Loßburg. Aan de bosrand op de Rodter Höhe staat de Vogteiturm, een 35 m hoge houten uitzichttoren met 172 trappen. Vanaf het platform heb je zicht richting Neckar en de Schwäbischen Alb. De route komt voorbij een streekmuseum over de archeologie, de geschiedenis en de industrialisatie van de streek, van skeletten uit de tijd van de Merovingers naar de Boerenkrijg, een tweehonderd jaar oude keuken, een klaslokaal anno 1930, … en de alom bekende oude koekoeksklokken ontbreken ook niet. Daarna gaat het door het industriegebied voorbij aan het megaconcern Arburg dat kunststofproducten produceert voor vele industrietakken als verpakking, communicatie- en mediasystemen, geneeskunde, bouw, speelgoed, sport, vrije tijd en automobielindustrie. Het is een moderne bouw met voor de glazen ontvangsthal een passend kunstwerk in de vorm van een reuzenbol uit kleurrijke kunststoflatten- en buizen.
De bron van de Kinzig ontspringt ten oosten van Loßburg en snijdt zich onmiddellijk diep in het landschap. Wij fietsen op hoge hoogte over een meestal dalende grindweg in de met sparren beboste valleiflank met ondergroei van varens en bessen. De rivier blijft alsnog buiten zicht tot we na een helse afdaling in Alpirsbach, dat vooral bekend is door zijn bier Alpirsbacher Klosterbräu, aankomen. Voor het brouwerijmuseum, de glasblazerij en de mooie kloosterkerk moeten we even van de route afwijken want deze laat het centrum links liggen. We spelen een tijdje haasje over met de spoorweg en in een bosje trekken we nog eens aan voor een langere klim om een dalengte te vermijden. We komen op een soort alm en houden halt bij een oude grenspaal met Sint-Jacobsschelp opgespeld, de historische grens tussen het Koninkrijk Württemberg en het Groothertogdom Baden. Vanaf Schenkenzell loopt de route tot in Halbmeil voor lange tijd op een verhoogd fietspad langs de drukke B294. In een meander resten op een rots nog twee gehavende muren van de ruïne Schenkenburg. Enkel voor het historische vakwerkstadje Schiltach wijken we van de verkeersweg af. Kasseienstraatjes met scheefgetrokken vakwerkhuizen met luiken in alle kleuren. Rij even omhoog naar het smukvolle marktpleintje met frescorijk raadhuis en apothekermuseum. De Kinzig loopt midden door het stadje, op bruggen en oevermuren zijn sfeervolle bloembakken aangebracht. Na het dorpje Halbmeil eindigt definitief het fietspad langs de drukke verkeersweg. Over servitudewegen rijden we langs de Kinzig verder naar Wolfach. We fietsen door de geplaveide brede hoofdstraat met pastelkleurige fassades en op het einde de toegangspoort tot het Fürstenberger Schloss, gebouwd op de smalste passage in het dal. Net voor de poort steken we de Kinzig over via een oud brugje met een heiligenbeeld erop. Aan de overkant bestuderen we de elf zotskappen in de narrenfontein. Aan het einde van de stad in een industriezone bij de B294 bevindt zich een interessant interactief glasmuseum, de Dorotheenhütte, waar je alle processen doorloopt van zandkorrel tot glas. Je kan hier eveneens gansjarig een kerstdorp met kraampjes en kerststallen bezoeken. Het fietspad loopt nu opnieuw langs de B294 maar op enige afstand gescheiden van de rijweg. De vallei verbreedt en we omzeilen het stadje Hausach over een rivierdijk aan de buitenrand. Kronkelend door het overstromingsgebied binnen, op en buiten de dijken bereiken we uiteindelijk Haslach. Het stadje is ontstaan uit een Romeinse nederzetting en bloeide op in de 13de eeuw als zit der bergrechters uitgroeide tot een belangrijk zilvermijngebied en marktstad. De schilderachtige historische kern met marktstraten, woon- en handwerksteegjes verbloemen de oude flair. Hier stappen we op de trein, maar wie wil kan verder naar het middeleeuwse Gengenbach of daarna door de wijngaarden onderaan het neogotische kasteel Ortenberg naar Offenburg in de Rijnvlakte.
3-Täler-Radweg (53 km)
Voor deze route volgen we opnieuw de Kinzigtal-Radweg de stad uit. Bij het minigolfplein in de klim naar het weerstation bij de Friedrichtoren slaan we echter rechtsaf de Steinwaldstrasse in, die ook het bos in gaat en daar uitgeeft op een rustige verkeersweg. Na enkele honderden meters nemen we de afslag naar Schömberg en volgen een mooie kronkelend asfaltwegje door de bossen. Op een hoogte met weiden nemen we de afslag naar Loßburg en passeren een paardenboerderij. We merken hier plots bordjes op van de Kinzig-Radweg, een variante die over de Büchenberg in Loßburg aansluit op de eigenlijke route. Een mooi traject over een pietlullig weggetje voorbij aan grote donkerbruin gebeitste houten schuren. Het tracé doorheen Loßburg kennen we al. Waar de Kinzigtal-Radweg richting bos draait, blijven wij op het plateau waar we de wegwijzers Neckartal, hier nog 20 km, volgen die samen gaat lopen met de 3-Täler-Radweg. Een route die de rivierdalen Kinzig, Glatt en Neckar verbindt. Links en rechts fietsen we even langs enkele verkeerswegen om dan een bos in te duiken. Over een groot grasland aan de bosrand is het heerlijk dalen over een van links naar rechts zwiepend straatje. We slaan een veldweg in met weiden vol wilde bloemen tot we haaks omhoog opnieuw het bos moeten. Aan het eind van de groene tunnel vergapen we ons op de vallei van de Glatt met het diep beneden ons gelegen dorpje Leinstetten. Het fietspad loopt nu in de valleivlakte steeds in de buurt van de rivier. Vanaf Neunthausen tot Glatt zelfs pal eraan. We komen voorbij een authentieke schuur, maar het pronkstuk van Glatt is de mooie waterburcht waar zowel boeren-, burcht- en adelmuseum in ondergebracht zijn. De eigenlijke route blijft rechts van het water en wint in de beboste flank aan hoogte om daarna af te dalen naar de monding van de Glatt in de Neckar. Je kan ook de Glatt oversteken en beneden in de vallei over de verkeersweg rijden tot net voor een volgende brug waar we links het Neckardal inrijden. We fietsen over gras- en weidelanden met links en rechts brede heuvelruggen. In de heuvelflanken zien we enkele dorpjes. Het stadje Horb krijgen we al van ver in het zicht. Oud centrum, burchttoren en klooster verheffen zich op de andere oever boven de vallei. De Ihlinger poort, één der toegangspoorten beneden de stad, verwierf de naam Heksentoren waar van hekserij beschuldigde vrouwen in opgesloten werden. Erachter in een monumentaal 25 meter hoog vakwerkhuis vinden we het stadsmuseum. Een tweede toren, een restant van het slot Hohenberg, staat in de bovenstad. Hij kreeg de bijnaam schurkentoren en diende om het gespuis in op te sluiten. Vanaf de rivier lopen steile steegjes, al dan niet met trappen, naar de bovenstad. Het fietspad steekt de rivier niet over naar de stad maar verwijdert zich richting bos aan de valleirand. Voor een hoog autowegviaduct dat de vallei overbrugt steken we de rivier over en klimmen via een leuk wegje in een piepkleine beekvallei het Neckardal uit. Boven in Rohrdorf, een gehuchtje van Eutingen im Gäu, zien we de wegwijzer naar het station dat afgezonderd buiten de stad ligt.
Schwarzwaldstraße (46 Km)
We starten vandaag met de Tour de Murg tot Baiersbronn waar de fietswegwijzer naar links richting Schwarzwaldhochstraße wijst. In feite volgen we daar de Murg stroomopwaarts tegen de bewegwijzering van de Tour de Murg in. 18 km bergop, maar de eerste zeer gemoedelijke 10 km vergen haast geen inspanning. Grindpad wisselt af met asfalt, eens onder aan de rivier dan hogerop aan de bosrand. Hier treffen we een Zwarte-Woud-landschap aan zoals in gedachten, leuke dorpjes temidden van groene almen, hotels en huizen met houten balkons, houten schuurtjes en weidse graslanden. Na het dorpje Mitteltal wat zowat halverwege het dal betekent, volgt Obertal. We zijn nog niet helemaal boven maar nemen hier het zijdalletje van het beekje de Buhlbach. Langgerekt gaat het nog altijd gemoedelijk omhoog, zonder op onze adem te moeten trappen. We volgen de beek over een wegje tussen dennen en sparren met hoge varens, kniehoog vingerhoedskruid en andere kruidachtige als ondergroei. Bij de Bärenteichhütte, een schuilhut, splits de weg. Het watertje volgend kom je bij een meertje, de Buhlbachsee waar je rond kan fietsen. Langs het andere wegje, de haarspeldbocht om, begint echter de echte klim. Aan 4 à 5% klimmen we nu gestatig naar de Schwarzwaldhochstraße. In de tweede haarspeldbocht hebben we een fabuleus uitzicht op de achter ons gelaten vallei. Een afgeschoven rotsblok draagt het opschrift ‘Totensonntag-Rutsch 22 Nov 1992’, een sobere herinnering aan een dodelijke rotsverschuiving. Intussen is ons de bewegwijzering van de Schwarzwald-Radweg opgevallen, onze leidraad terug richting Freudenstadt. De Schwarzwaldhochstraße is een toeristische autoroute met vele panorama’s die zeer in trek is bij motorrijders en aanleent tot snel rijden. Daardoor is deze in het algemeen ongeschikt voor fietsers, maar hierboven loopt een fietspad van parking naar parking en heel even moeten we over de verkeersweg. Via een parallellopende bosweg komen we in het hooggelegen Kniebis waar we op een terrasje ons tegoed doen aan een portie Maultäschen, een soort supergrote ravioli. We steken terug de verkeersweg over, een prachtig asfaltwegje bergaf tussen gigantische dennen. In een bocht naar rechts nemen we rechtdoor de grindweg naar Freudenstadt. We volgen nu de bewegwijzering die ons via de Friedrichtoren terug naar de stad leidt.
