Fietsen in het groene Frankfurt
Groene recreatie tussen de wolkenkrabbers
Faust sloot een pact met de duivel om superieur in kennis te zijn dan God. Maar wie superieur wil zijn aan de schepper bekoopt dat met zijn ziel. Goethe kijkt omhoog naar de commerciële wolkenkrabbers. Geld maakt niet gelukkig heet het, maar wij verk(n)ochten onze ziel aan de Europese geldmetropool Frankfurt.
Frankfurt! Stad der contrasten
Economie contra ecologie, historische oudstad tegenover bankencentrum, Verkeersaders en groene gordels, Goethes bronzen standbeeld tussen moderne glazen bankgebouwen, vakwerkbinnenstad contra on-Europese skyline van wolkenkrabbers, rijkdom tegen armoede. Tegenover iets staat weer iets anders. De financiële hoofdstad van Europa heeft vele tegenstellingen die we best eens willen ontdekken. Dit kan op de fiets zowel onder begeleiding van een gids en na het lezen van dit artikel ook individueel. Frankfurt is een voorbeeldige fietsstad waar verschillende projecten en voorzieningen het fietsen aansporen. Zo was Frankfurt de eerste stad waar fietsers tegen het éénrichtingverkeer in mochten fietsen. Sommige straten zijn omgevormd tot fietsstraten en fietsen op busstroken is toegestaan. Voor werknemers zijn in vele kantoorgebouwen douches en omkleedruimte voorzien in de kelders. De fiets is ook de ideale oplossing contra het dure openbaar vervoer.
GPS-tracks: www.routeyou.com/route/view/370244/cycle-route-frankfurt-stadsparkengordel.en
www.routeyou.com/route/view/370245/cycle-route-frankfurt-groene-gordel.en
www.routeyou.com/route/view/370247/cycle-route-frankfurt-main-en-stadtwald.en
Starten doen we vanuit het plein Römerberg, het historische stadscentrum, het vakwerkdorp in de stad. Fietsers houden halt op het mooie plein, bierfietskarren met feestende jongeren rijden af en aan. We hebben onbewust de periode uitgekozen dat het wereldkampioenschap vrouwenvoetbal plaatsvindt en dat in Frankfurt gaststad is voor een halve finale- en de finalewedstrijd. Daarbij speelt het Duitse elftal zijn kwartfinale tegen Japan en zijn de supporters ’s middags al aan het vieren. Gelukkig doen ze dat nu al want de wedstrijd vanavond draait dramatisch uit voor de Duitsers, verslagen door een doelpunt in de laatste minuten van de tweede verlenging. We bereiken de oever via een doorsteekpad van de Römerberg. De naam verwijst naar een Romeinse nederzetting aan de rivier. Getuige daarvan zijn de opgravingen naast de domkerk. Op de tegenoverliggende Mainoever is de voetbalkilometer opgebouwd, drank- en eetstandjes met vele grote TV-schermen waarvan enkele reuzenschermen op vlotten op het water. Maar ook als er geen wereldkampioenschap vrouwenvoetbal plaatsvindt, is er op deze oever wel wat loos. Want deze oever noemt niet voor niets de museumoever, je kan er terecht in maar liefst tien musea waarvan acht direct aan de Mainoever liggen. We fietsen op de Mainoever onder een majestueuze platanenlaan stroomafwaarts tot we aan de parkengordel rond de binnenstad komen. Waar in de middeleeuwen de stadsmuren stonden is een groene gordel van parken rond het centrum behouden gebleven. Via het Untermain-, Galius- en Taunuspark komen we op de Operaplatz. De brede voetgangerszone rechts is de uitgangsstraat bij uitstek met vele cafés en eethuisjes met talrijke uitnodigende terrassen waar we terecht kunnen voor de alom aangeprezen appelwijn. We steken de ringweg over en verlaten hier de parkengordel voor een uitstapje naar Westend, de exclusieve eeuwenoude villawijk van Frankfurt. We steken een plein over met een groot blauw euroteken omgeven door gouden sterren. We staan voor de toren van het torengebouw van de Europese centrale bank, het symbool van het Europese geldimperium. Via het Rothschildpark komen we in de straat Oberlindau met op het einde de Palmentuin, een botanische tuin in serres en de enige waarvoor je moet betalen. We fietsen de campus op van de Johann Wolfgang Goethe universiteit. Na WO II had de Amerikaanse president Eisenhouwer zijn kantoor van waaruit hij de heropbouw van Duitsland leidde.
Tegenover ligt het Grüneburgpark met een kleurrijke Koreaanse tuin. Niet te geloven maar ook hier mogen we zomaar doorheen fietsen. Op een grote grasvlakte staan tegen bomen fietsen gestald. Mannen van verschillende ouderdom spelen een voetbalpartijtje. Verder op onder een grote lindeboom staan twee fietsen van enkele dames die op een uitgespreide deken koffie drinken. De fiets is het ideale vervoermiddel om aan groenrecreatie te doen. Via enkele straten vol statige herenhuizen fietsen we terug naar de Operaplatz om onze route door de parkengordel voort te zetten. Het Eschenheimer Tor, de enige overgebleven middeleeuwse toren, staat in fel contrast met de moderne glazen wolkenkrabber erachter. Hier rijden we even richting centrum naar het beursplein. Voor de beurs staan twee monumentale beursdieren opgesteld. De stier staat voor een winstgevende, de beer voor een verlieslijdende beursgang, een Bullenmarkt voor een hausse en een Bärenmarkt voor een baisse. In het Liesel-Christ-park staat het monument van Philipp Reis, volgens de inwoners van Frankfurt de uitvinder van de telefoon die een patent op zijn uitvinding vergat te nemen, zodat Graham Bell met de eer ging lopen. Door het Bethmannpark moeten we de fiets aan de hand nemen. Links ligt een kleur- en geurrijke rozentuin en rechts de prestigieuze Chinese tuin met kerselaars, esdoorns, bamboes, vijver en theehuizen. Alles gratis aan te bezoeken. Na nog enkele groenzones met vijvers en speeltuinen staan we opnieuw aan de Mainoever met een nieuwe confrontatie tussen oud en nieuw. Oude verroeste havenkranen en loodsen in contrast met typische moderne kleurig getinte kubuswoonblokken met daarachter de skyline.
De groengordel
Na de parkengordel gaan we nu voor het echte werk. De Grüngurtel trekt een 70 km lange groene gordel rond de metropool Frankfurt doorheen een veertigtal parken en langs een vijftigtal waterplassen. Ten zuiden van de Main loopt deze door het Stadwald, ten noorden volgt deze grotendeels de rivier de Nidda. We logeren in het Holiday Inn in het Stadtwald dat vlak aan deze fietsroute ligt. We fietsen dan ook onmiddellijk het bos in. De bewegwijzering maakt een afsteker naar de Jacobivijver waar we een rondje omheen fietsen. Op de Grüngurtel wandelroute hebben kunstenaars de vrije hand gekregen om bizarre komische kunstwerken te creëren. Maar ook de fietser kan in het Stadtwald enkele van deze vooral houten sculpturen opsporen. Zo ontdekken we de uil in Noorse pul houten en de Pinkelbaum, waar uit een metalen buisje dat uit een boom steekt een waterstraal spuit wanneer je in het vizier van een optische oog komt. Even verder op een kruispunt hangt tegen een boom de enorme monsterspecht. Ook echte dieren kruisen ons pad. Vier herten op een tiental meter staren ons vanaf een tiental meter aan. Onnatuurlijk langzaam verwijderen ze zich. Blijkbaar schrikt het lawaai van fietsen hun niet meer op. Dat kan ook moeilijk anders als je weet dat hier elke minuut een vliegtuig over de boonkruinen scheert. Aan de bosrand op het hoogste punt van het Stadtwald komen we voorbij de Goethetoren. Vanaf het Goethe-huis in het centrum is een Goethe-wandeling uitgezet langsheen de voornaamste plekken waar Goethe zoal vertoefde tot hier naar boven. In zijn jeugdjaren was de toen genaamde heksenhoek een onheilspellende plek die een zekere aantrekkingskracht op hem had waardoor hij hier veel vertoefde. In 1860 kreeg de plek daarvoor de naam Goetheruh. Met de bouw van de Goetheturm ging de rust echter verloren en in 1999 creëerde de Schotse kunstenaar Hamilton Finlay op een plek een eindje van de toren verwijderd een rustbrengend kunstwerk in de vorm van een omgevallen zuil met erin een citaat uit de Goethe’s Faust II gegraveerd. Tot rust komen doe je al zittend op de zuil. We verlaten het bos en door stads- en tuinwijken dalen we naar de Main. Op de rivierpromenade zien we een voetstuk van een verwijderd standbeeld, dat denken we toch. Maar het opschrift ‘ICH’ wijst erop dat ieder hier zijn eigen kunstwerk kan fotograferen door een gepaste houding aan te nemen op het voetstuk. Aan het einde van de promenade ligt de Gerbermühle, een 16de eeuwse molen die in 1688 aan een leerlooier verpacht werd en zo zijn naam verwierf. Tegenwoordig is de molen uitgebreid tot hotel, restaurant en bistro met een fantastisch terras aan de Mainoever. Hier is voorbijrijden haast een zonde. Even volgen we de Main-Radweg en na de passage van een oude industriehaven in Offenbach steken we de rivier over. Het gaat een tijdje onverhard door de groene binnenkant van de Fechenheimer Mainbogen, een grote meander. Na het dorp wisselen we de Mainoever in tegen het Fechenheimer Wald, het Enkheimer Wald en Enkheimer Ried, een broekgebied, richting Berger Rücken. Het is puffen op de steile grindweg de heuvelrug omhoog. Maar boven is het heerlijk fietsen met weidse uitzichten op het Taunusgebergte met Großer Feldberg 879 m en zijn 34 meter hoge uitkijktoren. Plotseling ontwaren we een drukte van jewelste bij een parkeerplaats midden ter velde. Nieuwsgierig volgen we het wegje doorheen de stadstuintjes … naar het Lohrpark, een groenrecreatie met barbecuezone en uniek panorama op de skyline van Frankfurt. Een hemels uitstapplekje waar het fijn vertoeven is bij zonnig weer. De Lohrberg is de laatst overgebleven wijnberg en goed voor 10000 flessen Lohrberger Riesling wijn op jaarbasis. De Lohrberg Schenke met terras aan de heuvelrand is dan ook de ideale plek voor een hapje en een drankje. Aan de andere rand van het park in het Main Apfel Haus kan je dan weer terecht voor op ambachtelijke wijze geproduceerde appelwijn. Aan de andere kant van de bergrug stroomt de sterk meanderende Nidda. De Nidda-Radweg volgt natuurgetrouw de rivier voorbij menig recreatiegebied, zwembad en speeltuin. Zo zijn er ondermeer het Nord-Park Bonames, het oude vliegveld Kalbach, het zwembad Heddernheim, het Rödelheim Brentanopark, Solmspark en de Höchst Bolongaro Garden. Bij een voederplaats voor eenden aan de rand van een woonwijk zijn we getuigen van de vraatzucht van twee muskusratten die de oever beklimmen om het voor de eenden bedoelde brood op te eisen. In Höchst nemen we de veerboot over de Main en via een nieuw breed fietspad langsheen het industriegebied Höchst bereiken we de natuurgebieden Schwanheimer Düneen Schwanheimer Wiesen aan de rand van het Stadtwald, … en zo is de cirkel rond.
Main en Stadtwald
Vandaag fietsen we een stukje over Duitslands eerste vijfsterren fietsroute, de Main-Radweg. Dit is meteen de hoogste kwaliteitsquote die een Duitse fietsroute kan krijgen. Verharde fietspaden, probleemloos toegankelijk voor fietsen met bagage- en fietskarren is één van de vele normen waar de fietsroute aan moet voldoen. De Main-Radweg volgt uiteraard de rivierloop van nabij. Om daar te geraken nemen we de plaatselijke fietsweg F6 die Neu-Isenburg verbindt met Frankfurt stad. Bij de Schaumainkai, de zogenaamde museumoever, volgen we de Main-Radweg stroomopwaarts op de parkrijke oeverpromenade onderaan de keermuren. Hier genieten opnieuw van de unieke blik op de rivier, de Mainbruggen en de wolkenkrabbers. We fietsen ook vandaag aan de Gerbermühle voorbij maar blijven nu op de Offenbacher oever daar waar de Grüngurtel de rivier oversteekt. Langs ons loopt een buiten gebruik geraakt treinspoor dat plots in een pirouette recht omhoog de lucht inschiet. Een originele manier om een oude industriegetuige te verwerken tot kunstobject. We krijgen een landelijker landschap met akkers en weiden. Treurwilgen en populieren die ooit om en om op de oever zijn aangeplant, ontnemen ons een tijdje het zicht op de rivier. We verlaten de Main-Radweg en volgen de Hessischer Radfernweg R4 (langeafstandsfietsroute) bovenop de dijk langs het beekje de Rodau richting centrum van Mühheim. We blijven het beekje volgen tot waar de Bieber, een ander beekje, zich bij de Rodau voegt. Het is even goed opletten om het cijfertje ‘7’ te ontwaren dat de Südhessen-Route nr. 7 aanduidt. Een andere mogelijkheid is hier verder de Rodau te volgen via de fietsroute ‘Rhein-Main-Vergnügen 9’ die net voor de Käsmühle weer samenkomt met onze route. De oude kaasmolen is de ideale stop om te lunchen. De eenzaam gelegen molen lijkt een geliefde inkeermogelijkheid te zijn voor fietsers en wandelaars. De bewegwijzering in de gemeente Bieber is niet vlekkeloos, maar groene fietshandwijzertjes geven uitsluitsel. Deze leidt ons naar de stadstuintjes van een kleintuinvereniging met opnieuw enkele aardige mogelijkheden tot inkeren. Een spoorweg volgend komen we in Heusenstamm waar we het barokke slot Schönborn aanschouwen. De spoorlijn snijdt de brede kasteellaan die aan de overzijde doorloopt naar de oude kasteelvijver. Aan het hek op het einde van het kasteelpark is het even zoeken naar de fietswegwijzer richting Neu-Isenburg annex Südhessen-Route nr. 6. We fietsen nu langs het oosten het immense Stadtwald binnen. Er volgt een mix aan bospaden en –wegen en op één der kruispunten nemen de uit de andere richting komende langeafstandsfietsroute R8 naar rechts. Even verder is het opletten en geduldig afwachten tot we een gaatje in het verkeer vinden om een drukke verkeersweg over te steken. In de bosrand rijden we vervolgens aan de gemeente Neu-Isenburg voorbij. We houden even halt bij het recreatie- en speelpark Tannenwald waar we naar een speelplein staren waar tientallen waterfonteinen uit kunststoffen beelden metershoog de lucht in spuiten en het plein rijkelijk besproeien. Dit is ideale plek om af te koelen bij extreme hitte. Nog even door het bos terwijl alle minuten wel een vliegtuig over ons scheert en onze tocht zit er op. We kijken terug op een gevarieerd weekend. De confrontatie met de groene contrastrijke stad Frankfurt en omgeving was een aangename opsteker en een fietsweekend of korte fietsvakantie zeker waardig.
Info:
Tourismus+Congress GmbH Frankfurt am Main, Kaiserstraße 56, D-60329 Frankfurt am Main, tel:+49 69 21 23 03 98, www.frankfurt-tourismus.de
Wij logeerden in het gemakkelijk bereikbare Holiday-Inn Airporth-North nabij de vlieghaven en direct aan de Grüngurtel.
De door ons gemaakte groene routes:
De groene binnengordel doorheen de stadsparken in het centrum vanaf het Holiday-Inn hotel en terug (33,6 km)
Van de Grüngurtel (67,5 km) rond de stad is er een vrijetijdskaart op schaal 1:20000 verkrijgbaar
De Main-Radweg in combinatie met Südhessen- en locale routes (51 km)