Champagne et Ardennes à vélo
Champagne et Ardennes à vélo
Via Franse Ardennen en Champagne naar het zuiden
Het departement Champagne-Ardenne realiseert het project ‘Champagne et Ardennes à vélo’. Een netwerk voor langeafstandsfietsers dat aansluit op fietsroutes van andere departementen en Europese langeafstandsroutes. De laatste schakel een verbinding tussen Franse Ardennen en de Champagne staat nu op kaart.
Champagne et Ardennes à vélo
Het departement Champagne-Ardennes ontwikkelde in enkele jaren een heus fietsnetwerk dat het noordelijk gelegen België verbindt met het zuidelijke Bourgogne. Vanaf de Maas in Charleville-Mézières lopen twee fietstrajecten naar de Marnevallei. Eentje via de Argonne naar Chalons-en-Champagne en een andere via Reims naar Epernay. Door de Marnevallei loopt de Paneuropa fietsroute van Parijs naar Praag. Langs het kanaal van Champagne naar Bourgogne dat getrouw de Marne volgt fiets je via Langres naar de Saône en zo ben je in de Bourgogne. Hier heb je aansluiting op de Eurovelo 6 die de Zwarte Zee verbindt met de Atlantische Oceaan. Je kan van hier dus naar de Loire via het centrumkanaal of naar de Duitse Rijn en de Donau via de Saône en enkele kanalen. Maar je kan vanuit de Champagne ook via de grote meren en Troyes doorstoten naar het kanaal van Bourgogne en zo verder naar het zuiden.
GPS-tracks: www.routeyou.com/route/view/511926/fietsroute-champagne-ardenne-1.nl
www.routeyou.com/route/view/511927/fietsroute-champagne-ardenne-2.nl
www.routeyou.com/route/view/511931/fietsroute-champagne-ardenne-3.nl
www.routeyou.com/route/view/511932/fietsroute-champagne-ardenne-4.nl
www.routeyou.com/route/view/511935/fietsroute-champagne-ardenne-5.nl
Charleville-Mézières
Het oude stadsdeel Mezières dateert uit de 9de eeuw en was een strategische plek aan de oude Franse grens. De vrome Charles de Gonzagues, richtte buiten de stadsmuren en landsgrens in de 17de E zijn eigen Prinsdom, het prestigieuze Charleville, op. Het centrale hart van de stad is een typerend prachtig rechthoekig Frans plein, de Place Ducale omgeven door renaissancegebouwen en een wandelgalerij met in de zomer vele beschaduwde terrasjes waar ze plaatselijke bieren als Oubliëtte en Ardwen schenken. In een hoek van het plein ligt het interessante streekmuseum ‘Musée de l’Ardenne’ dat zeer uiteenlopende collecties tentoonsteld. Het koer van het museum geeft een doorsteek naar de Place Winston Churchill, een plein omgeven door oude kloostergebouwen waarin een gerenommeerde marionettenschool is ondergebracht. Om de twee jaar vindt in de stad een befaamd internationale Marionettenfestival plaats.
Een pronkstuk van het oude stadsdeel Mézières is de basiliek Notre-Dame de l’Espérance, gesmukt met mooie glasramen in Picasso-stijl. De´s avonds mooi verlichte Poort van Bourgogne is een restant van de voormalige citadel.
Rimbeau en Verlaine
Jean Nicolas Arthur Rimbaud, geboren en getogen in Charleville, schrijft zijn eerste gedicht op vijftienjarige leeftijd. Hij loopt niet hoog op met zijn geboortestad en dit geeft aanleiding om telkens weer te willen vluchten uit Charleville. Op zijn zestiende trekt hij op uitnodiging van de dichter Paul Verlaine naar Parijs en trekt bij hem en diens jonge echtgenote in. Tussen beide mannen ontstaat een homoseksuele relatie tot groot ongenoegen van Verlaine’s zwangere echtgenote. Nadat de verhouding tussen beide dichters algemeen bekent geraakt, leven ze in alle vrijheid als minnaars en vagebonden. Hun leven is eentje van scheiden en verzoenen. Na een hevige ruzie schiet Verlaine Rimbaud in de hand en krijgt daarvoor twee jaar cel. Rimbaud gaat terug naar zijn geboortegrond en in het huis van zijn tante in Roche schrijft hij zijn enige boek 'une saison en enfer'. Verlaine bekeert zich tijdens zijn gevangenschap en zoekt nadien Rimbaud op. Deze weet hem doch opnieuw te verleiden en geld af te troggelen. Het einde van de relatie met Verlaine betekent ook het afscheid aan de literatuur. Rimbaud begint opnieuw rond te zwerven door Europa en trekt daarop naar Afrika. Zijn terugkeer in mei 1891 met een gezwollen knie blijkt een tumor te zijn met amputatie van zijn rechterbeen tot gevolg. Maar dat baat niet, hij sterft op 10 november
Van de Franse Ardennen naar de Argonne
Tegenwoordig is de fietsroute langs de Maas over de RAVeL
We verlaten Charleville-Mézières over een ietwat drukke verkeersweg, maar éénmaal buiten de stadswijken volgen mooie kleine departementale wegen, vaak amper twee fietsstroken breed. Onze weg volgt in de Ardense heuvels vooreerst de route Rimbaud-Verlaine richting Argonne. We fietsen door Roche, het geboortedorp van Rimbaud waar hij aan de wasplaats zijn 'Seizoen in de Hel' geschreven schreef en waar we onze meegekregen Ardeense hesp en paté verorberen, op zijn Frans met een baguette en een flesje rode wijn. Vanaf Vouziers leidt de route ons door de vallei van de Aisne. Een welgekomen tussenhalte is het vrijetijdspark ‘Parc Argonne Découverte’ in Olizy-Primat. Een mooi educatief attractiepark met verschillende thema’s waaronder natuurbeleving en nachtdieren. Hoofdattractie is de wolvenmeute die we vanaf enkele uitkijkplatforms gadeslaan. Waaghalzen kunnen zich uitleven op het avonturenparcours en een trampolinepark. Onze gastenkamer maakt deel uit van een boerderij met een veertigtal paarden en een zestigtal koeien.
Van de Argonne naar de Marne
De op een heuvelrug gelegen bossen van de Argonne waren een berucht slagveld in WO I. Loopgrachten en mijnkraters, om de haverklap een militair kerkhof of een oorlogsmonument. De desolate heuvelstreek is nog steeds gebrandmerkt door de Grote Oorlog. Op onze route bezoeken we het gerenoveerde en heropgebouwde Duitse kamp Moreau. Loopgrachten, mijngangen, slaap- en eetshelters, kantine, openbare latrines, wasplaatsen, cinema en smalspoorbaan geven een beeld van het leven van de Duitse soldaten aan het front.
Uit onze richting gezien ligt Sainte Ménehould aan het einde van de Argonnestreek. In deze stad aan de Aisne is door de tijden heen geschiedenis geschreven. Sainte-Ménehould is de geboorteplaats van Dom Pérignon (1639-1715), de monnik waaraan de champagne te danken valt. En in 1791 is hier koning Lodewijk XVI herkend op zijn vlucht naar de citadel van Montmedy tijdens de Franse revolutie. Gastronomisch is de stad bekend vanwege zijn recept voor de bereiding van varkenspoten. Vanaf de stad loopt de ‘Allée des Couleurs’, een pad voor trage weggebruikers op de voormalige spoorwegbedding, naar de windmolen van Valmy. Iedere kleur representeert een thema: geschiedenis, cultuur, ontspanning, … Toen wij hier voorbijkwamen stond dit project nog in zijn kinderschoenen. Bij het verlaten van de stad krijgen we een totaal ander landschap voor ogen, een heuvelachtige agrarisch gebied typisch voor de noordelijke streken, de graanschuur van Frankrijk. Een desolaat landschap van graanvelden met her en der een geïsoleerde graansilo, onderbroken door enkele zonnebloemvelden en dat onder een blakende zon met 33° waaronder het asfalt blaasjes gooit. Ons verblijf is een ezelsboerderij in een dorpje ten zuiden van Sainte-Ménehould. We zijn blij verrast bij het zien van onze koele moderne kamers.
De graanschuur van Frankrijk
De rit van vandaag heeft maar één thema … graan, graan en nog eens graan. Wel mooie asfaltwegen waarvan het pek weer blaasjes gooit. De monumentale lievevrouwenbasiliek van Épine is dan ook een godsgeschenk, niet alleen om zijn pracht maar ook om de afkoeling binnenin. We dalen naar de parkenstad Châlons-en-Champagne in de Marnevallei en fietsen door Le Petit Gard, een park in Napoleon III stijl, Le Grand Jard, een Frans park met middenin een muziekkiosk en Le Jard Anglais, het Engelse park dat zich uitstrekt tot de Marne. Tussen de parken ligt een befaamde circusschool. Een boottochtje in een platbodem over de rivieren Mau en Nau geeft ons een apart beeld van de stad en zijn parken. We rijden door de oude stadskern met zijn twee imposante kerken, de torenloze gotische kathedraal en de Notre-Dame-en-Vaux. Ditmaal logeren we in een herenboerderij met een groot erf waar boven in een voormalige stal twee kamers ingericht zijn. De eigenaar heeft oog voor design en dat uit zich over het ganse gebouw. Wat zijn we blij met het zwembad in de mooi aangelegde achtergelegen tuin. We begrijpen nu de keuze van de naam van het domein, tussen koer en tuin. Achteroverliggend in twee strandstoelen serveert de eigenares ons op het bijzettafeltje twee glaasjes champagne van de plaatselijke champagnekelder Josepf Perrier.
De Marnevallei
Het kanaal Champagne-Bourgogne en de Marne lopen naast elkaar. Jaagpaden in Frankrijk zijn enkel toegankelijk wanneer dit aangegeven is en ook hier stopt het fietspad na enkele kilometers bij een brug. Het jaagpad loopt wel verder maar toeristische diensten en fietsorganisaties mogen deze jaagpaden die privé zijn niet aanbevelen en ook wij doen dit niet … maar wij zijn niet de enigen die verder fietsen. Enkele bruggen verder houdt het asfalt op en gaat het verder over een tweesporige grindweg. Wij volgen een wegje door mooi bosgebied naar Vraux en nemen de D3 die parallel aan het kanaal loopt naar Condé-sur-Marne, waar het kanaal tussen Aisne en Marne verbinding maakt met het kanaal Champagne-Bourgogne. Een aftakking van het kanaal eindigt via een lang aquaduct in een donjonachtige toren waarin grote waterbuizen het water afvoeren naar een lager gelegen oude elektriciteitscentrale.
We zoeken terug het kanaal op richting Épernay, de champagnestad bij uitstek waar aan de Avenue de Champagne alle grote champagnehuizen zijn ondergebracht. De meest attractieve bezienswaardigheden zijn de wijnkelders van Mercier die je bezoekt met een treintje en de
Champagnehuizen
Tussen Epernay en Reims ligt een beboste heuvelrug. De flanken zijn bezet met druivenplantages. Aan deze zijde is dit het champagnegebied van de Marnevallei. Aan de andere zijde dit van de Montagne de Reims. Op stenen platen staat vermeld tot welke champagnehuizen de plantages behoren. Voor de bereiding van champagne teelt men in hoofdzaak drie druivensoorten: Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier. Een champagne kan uit zowel één druivensoort als uit een mengeling van de drie druiven samengesteld zijn. Een champagne van puur Pinot Noir of een groot percentage ervan geeft een volle smaak met lange afdronk, een Blanc de Blancs van zuiver Chardonnaydruiven is licht aromatisch en delicaat, toevoeging van Pinot Meunier geeft een fruitiger aroma. Tot hier in het kort onze champagnelitanie.
Overnachten doen we op het Domaine du Chalet in Chigny-les-Roses, gelegen in de Montagne de Reims. Op het dorpspleintje wijzen verkeerswijzers naar de vele champagnehuizen die het dorp rijk is. We brengen een bezoek aan het rustieke champagnehuis Gardet, enkele jaren geleden overgenomen door de familie Prieux. We krijgen een uitgebreide rondleiding door de installaties met uitleg over alle processen van wijndruif tot champagne. Naast drie miljoen wijnflessen gestockeerd in de onderaardse gewelven genieten we eveneens van het interieur van het huis, een combinatie van klassiek en Italiaanse designmeubelen, van de romantische tuin en de klassieke veranda met reusachtige tropische planten (www.champagne-gardet.com).
Op het pleintje staat eveneens een monument van de weduwe Pommery. Pommery was een bekend champagnehuis, gesticht in 1836 door Louis Alexandre Pommery. Louis stierf kort na zijn huwelijk, en het was zijn weduwe Madame Pommery (1819-1890), die op 20-jarige leeftijd was getrouwd, die het bedrijf verder leidde en de productie uitbreidde tot ca. twee miljoen flessen per jaar. In 2002 nam de groep Vranken Monopole het champagnehuis Pommery over die meteen haar naam veranderde in Vranken-Pommery Monopole. Waarom deze uitleg? Onze gastenkamer van vandaag is niet minder dan de suite Louise Pommery in de prachtige rustieke oude villa die nu onder de naam Domaine du Châlet verder leeft. Na een hemelse overnachting fietsen we naar Reims waar we de trein terugnemen naar Charleville-Mézières.
Reims
Reims kreeg bekendheid onder bisschop Remigius. Deze doopte in 496 de Frankische koning Clovis en zijn 3000 manschappen. Dit bracht een ware devote teweer, haast alle Franse koningen zijn tot in 1825 gekroond en gezalfd in Reims. Langs de imposante tweetoornige gotische kathedraal Notre-Dame bevindt zich het aartsbisschoppelijke ‘Palais du Tau’. De Place Royal met het standbeeld van Lodewijk XV, de ‘Place du Forum’ met de Gallo-Romeinse cryptoportiek (galerij), de ‘Place de l’Hôtel de Ville’ en de ‘Place République’ met de Romeinse triomfboog ‘Porte Mars’ liggen in één lijn achter elkaar. De voetgangerszone is rijk aan Art Deco façades met de langgerekte Place Drouet d’Erlon als uitschieter. Dit lang rechthoekige plein met zijn vele restaurants en cafés is de uitverkoren plaats om een tijdje te verkeren. Koperen brouwketels in de ene hoek, een oude motor met een bak bier in de andere, koperen leidingen, houten vaten en jutten zakken hop boven op de draagbalken. Het uitzicht van de stadsbrouwerij ‘Les 3 Brasseurs’ annex café-restaurant midden in de champagnestad. Naast lekker blond, bruin en amber bier van hoge gisting serveert men hier ook een lekkere kaart.
Een aanrader is een wandeling na zonsondergang langs de vele verlichte monumenten en fonteinen van de stad, met als uitschieter een aangepaste geaccentueerde verlichting van de kathedraal.
Praktisch:
Info: Champagne-Ardenne Tourisme: Avenue du Géneral Patton 50, F-50319 Challons-en-Champagne, tel: +33 326 21 85 80, www.tourisme-champagne-ardenne.com
Kaarten en gidsen: Tweetalige Frans-Nederlandse brochure ‘Fietsroute & Groene weg’ van het fietsnetwerk Champagne à vélo. Vouwblaadjes van iedere etappe met kaart, routebeschrijving en reliëf voor het rondje Franse Ardennen-Champagne.
Aan de routes wordt nog wat gesleuteld om enkele drukker bereden departementale wegen te vermijden. Wij zijn verheugd te horen dat de routeverantwoordelijken graag het tracé uit mijn gids ‘Op de fiets naar Lourdes’, die min of meer een parallel lopend traject over rustigere wegen gebruikt, daarvoor willen gebruiken.
Etappen Franse Ardennen-Champagne:
Charleville-Mézières – Grandpré =
Grandpré – Braux-St-Remy =
Braux-St-Remy – Compertrix (Challons-en-Champagne) =
Compertrix – Épernay – Chigny-les-Roses =
Chigny-les-Roses – Reims =
Gastenkamers: wij sliepen in zeer uiteenlopende gezellige gastenkamers, van beestenboerderij tot champagnehuis.
Le Temps des Cérises (Nouzonville ;
Le domaine de Montflix (Grandpré): www.domainedemontflix.com
Les Aneries (Braux-St-Remy): www.lesaneries.com
Entre Cour et Jardin (Compertrix): www.entrecouretjardin51.fr
Domaine du Chalet (Chigny-les-Roses): www.domaine-du-chalet.com